Thuyên tắc phổi là một bệnh lý cấp cứu nội khoa, đặc biệt ở người cao tuổi nếu không được chẩn đoán và điều trị kịp thời thì tỷ lệ tử vong rất cao. Tại Việt Nam, thuyên tắc phổi đã dần trở nên phổ biến hơn so với trước nhờ vào phương pháp chẩn đoán bằng chụp cắt lớp điện toán mạch máu cản quang.
Mục Lục
1. Thuyên tắc phổi là gì?
Thuyên tắc phổi là tình trạng tắc động mạch phổi thường do huyết khối từ hệ tĩnh mạch sâu chi dưới. Huyết khối đã bị vỡ và trôi nổi tự do trong mạch máu có thể di chuyển đến những vùng khác của cơ thể và gây ra tắc nghẽn mạch máu tại đó. Khi trong tĩnh mạch có huyết khối, nó sẽ di chuyển từ tĩnh mạch sang tim phải rồi đi vào động mạch phổi chính và xảy ra tắc nghẽn hoặc huyết động sẽ tiếp tục di chuyển vào một trong 2 phổi.
Thuyên tắc phổi là bệnh lý thuyên tắc huyết khối tĩnh mạch, là 1 trong 3 nguyên nhân tim mạch dẫn tới tử vong cao nhất sau đột quỵ và nhồi máu cơ tim. Tại Việt Nam, việc chẩn đoán thuyên tắc phổi đã trở nên dễ dàng hơn nhờ vào kỹ thuật chụp cắt lớp điện toán mạch máu phổi có thuốc cản quang. Việc chẩn đoán sớm bệnh thuyên tắc phổi sẽ giúp cho quá trình điều trị được hiệu quả.
2. Thuyên tắc phổi ở người cao tuổi
Ở người cao tuổi thường có bệnh lý phức tạp, đa số người bệnh mắc kết hợp các bệnh nội khoa và ngoại khoa khác như tăng huyết áp, đái tháo đường, bệnh động mạch vành, bệnh phổi mãn tính, bất động kéo dài, có phẫu thuật lớn, nhiễm trùng nặng, liệt nửa người, đột quỵ,… và làm tăng nguy cơ mắc thuyên tắc phổi.
Bên cạnh đó, triệu chứng thuyên tắc phổi không đặc hiệu và rất đa dạng, thường nhầm lẫn với những triệu chứng của các bệnh nội khoa khác. Do vậy, việc chẩn đoán thuyên tắc phổi ở người cao tuổi gặp nhiều khó khăn. Bác sĩ cần tìm ra các dấu hiệu chứng tỏ mức độ nặng của bệnh nhân trên lâm sàng như tụt huyết áp kéo dài, shock, khó thở, đau ngực, nhịp tim nhanh,… Chụp cắt lớp điện toán lồng ngực có bơm thuốc cản quang đang là phương pháp chẩn đoán hình ảnh chính trong chẩn đoán thuyên tắc phổi.
Đối với điều trị thuyên tắc phổi, tất cả các bệnh nhân đều được khuyến cáo duy trì điều trị chống đông hiệu quả ít nhất 3 tháng. Thời gian điều trị có thể kéo dài tới tận 6 tháng hoặc 12 tháng đối với những bệnh nhân vẫn tồn tại thuyên tắc hoặc có những yếu tố nguy cơ khác như ung thư hoặc không rõ căn nguyên. Ngoài ra, cần áp dụng biện pháp phòng ngừa cơ học không sử dụng thuốc như đeo tất áp lực, bơm hơi áp lực ngắt quãng,… cũng đóng một vai trò quan trọng. Bác sĩ sẽ đánh giá nguy cơ trên từng bệnh nhân với từng bệnh cụ thể để đưa ra phương pháp phòng ngừa hiệu quả.
Tóm lại, thuyên tắc phổi là một bệnh lý cấp cứu nội khoa, đặc biệt ở người cao tuổi nếu không được chẩn đoán và điều trị kịp thời thì tỷ lệ tử vong rất cao. Do vậy, để phòng ngừa nguy cơ mắc thuyên tắc phổi ở người cao tuổi cần thường xuyên thăm khám định kỳ, đặc biệt ở những bệnh nhân có bệnh lý nền để được bác sĩ thăm khám và tư vấn phương pháp điều trị dự phòng phù hợp.
Nguồn: VINMEC
Người Cao Tuổi TV – Không gian riêng dành cho người cao tuổi.
